Cá mòi kho Kiến Thụy từ lâu đã nổi tiếng khắp nơi với hương vị đậm đà, hài hòa, thơm và béo ngậy. Đây vốn là món ăn dân dã gắn với các món ăn đồng quê trong mâm cơm hàng ngày của người dân như canh cua, cà pháo,… được lưu truyền nhiều thế hệ cho đến hôm nay và trở thành đặc sản vùng miền.
Theo người dân địa phương, cá mòi là loài cá quanh năm ở biển, chỉ di chuyển về sông để sinh sản. Sông Văn Úc, gần cửa biển Đồ Sơn, là nơi gặp gỡ giữa 2 dòng nước lợ nên cá thường béo và ngon hơn những nơi khác. Loài cá này chỉ tập trung nhiều ở vùng cửa sông vào đầu mùa hè và tháng 8, 9 âm lịch, đó là thời điểm bơi vào để sinh sản.
Để có cá ngon, người làm phải dậy từ sáng sớm hoặc lúc chiều muộn tới các bến cá để chọn cá mòi tươi rói vừa đánh về. Cá mòi được chọn lọc kỹ lưỡng, chỉ lấy những con đã trưởng thành, to đều và dày mình thì thịt mới ngon, béo. Sau đó, cá được rửa sạch rồi ướp với 16 loại gia vị trong 30 phút rồi mới xếp vào nồi và kho.
Cũng là một người gắn bó với sản phẩm cá mòi kho ở Kiến Thụy, anh Nguyễn Sỹ Thắng - Chủ cơ sở cá mòi kho Thái Tín cho hay, cá mòi là món quà thiên nhiên ban tặng cho con người, nhiều nơi có chứ không chỉ riêng Hải Phòng. Tuy nhiên cá mòi ở sông Văn Úc, gần cửa biển Đồ Sơn, là nơi gặp gỡ giữa 2 dòng nước lợ nên cá thường béo và ngon hơn những nơi khác.
“Nếu là cá mòi biển thì sẽ không được béo, ngậy như cá nước lợ, đó là lý do cá mòi ở vùng Kiến Thụy khi ăn sẽ thấy đặc trưng hơn ở chỗ khác. Cái nữa là công thức kho, trong gia vị mình sẽ thêm 1 chút củ quả xay và một số gia vị để tạo nên hương vị riêng…”.
